براساس آخرین یافته های بشر، از عمر کره زمین حدود ۵ میلیارد سال می گذرد و شواهد مختلف نشان می دهند که آب از همان ابتدا، نقش مهمی در تنها کره مسکونی شناخته شده جهان داشته است. با تشکیل اقیانوس ها و دریاها و گردش آب در طبیعت و جاری شدن رودخانه ها، حیات اولیه با گیاهان و جانوران پست آغاز شد و به تدریج گیاهان و حیوانات عالی پدیدار گشتند. پوسته زمین با سنگ های آذرین سرد شده، بر اثر پدیده هوازدگی و تغییرات دما خرد شده و به وسیله آب جابجا شدند و دشت های وسیعی را بوجود آوردند که در عمق خود باعث ایجاد سفره های آب زیرزمینی گشته و در سطح خود، محیط مناسبی را برای رشد گیاهان فراهم نمودند. با آماده شدن محیط برای زندگی، بشر خلق شد و زندگی بر روی کره زمین را آغاز نمود. انسانهای نخستین، برای بقای خود، آب را تنها به مصرف شرب رسانده و به تدریج آنرا در حمل و نقل خود و کالاها، کشاورزی و گردش آسیاب ها بکار گرفتند.
کشورهایی چون ایران، روم، چین، هند و مصر که از بنیان گذاران تمدن نوین می باشند اهتمام زیادی در طراحی و استفاده صحیح از منابع آبی داشتند که در این میان، کشور ما سهم مهمی از این دانش بشری را به خود اختصاص داده است. ساخت سد کبار در طبس به عنوان نخستین سد قوسی در جهان، احداث سدهایی چون سد وفرقان در ساوه، بند گلستان در خراسان، بند امیر در فارس، نهرهای آبیاری شوشتر و ساخت قنات برای بهره برداری از آبهای زیرزمینی تنها بخشی از این افتخارات است. انتشار کتاب استخراج آب های پنهانی در قرن دهم میلادی توسط ابو الحاسب الكرجی، طومار شیخ بهایی و امیرکبیر در تقسیم آب رودخانه های زاینده رود و کرج و اندازه گیری های دقیق جریان آب با فنجان و آب پخشانها (به ویژه در مناطق خشک کشور) نشان می دهد که کشور ما در همه زمینه های اندازه گیری، احداث سازه، انتقال و مدیریت بهره برداری آب خدمت بزرگی به بشر نموده است. با توسعه جوامع بشری آشکار شده که یکی از عوامل مهم در پیشرفت آنها، دسترسی ساده و فراوان به آب بوده است. حتی در مناطقی که از بارش زیادی برخوردار می باشند توسعه در کنار منابع آب شکل گرفت و مراکز مهم جمعیتی همچون پاریس، لندن، مسکو، پکن، قاهره، توکیو، نیویورک در حاشیه رودخانه ها و یا دریاها بوجود آمدند. در عین آنکه بعضی از تمدن ها با آب شکوفا شده اند پارهای از آنها نیز بر اثر عدم استمرار در تأمین آب یا استفاده ناصحیح از آب و شوری اراضی و یا وقوع سیل های مهیب از بین رفته اند.
در حال حاضر، آب در فعالیت های مختلف انسان مانند کشاورزی، صنعت، شیلات، تولید انرژی، بهره برداری از معادن، کشتیرانی، امور نظامی، تفرجگاهی و مصارف خانگی و بهداشتی و به عبارتی دیگر در محیط زیست نقش اساسی دارد و تلاش بشر، دسترسی به آب به مقدار کافی، با کیفیت مناسب، در زمان و مکان موردنظر می باشد. به عبارتی دیگر می توان گفت یکی از عوامل مهم محدود کننده توسعه، کمبود آب و یا کیفیت نامناسب آن است و هر ساله هزینه های هنگفتی صرف بررسی و توسعه منابع آب و طرح های مرتبط مانند سدسازی، احداث شبکه های آبیاری و زهکشی، آبخیزداری، مهار سیل، کاهش اثرات خشکسالی، تغذیه آبهای زیرزمینی، آبرسانی، بهداشت آب، پرورش آبزیان و حفاظت تالابها، محیط زیست طبیعی و تصفیه آب می گردد که بخش مهمی از آن، به مطالعه هیدرولوژی اختصاص می یابد. .
